Drzewko pamięci Marka Nawary – ogrody klasztorne w Hebdowie

W roku 2016, w 5. rocznicę śmierci Marka Nawary w ogrodach klasztornych ponorbertańskiego zespołu kościelno-klasztornego w Hebdowie koło Nowego Brzeska posadzone zostało drzewko pamięci pierwszego marszałka Małopolski. Miejsce to nie jest przypadkowe. To dzięki zaangażowaniu Marszałka Marka Nawary ten wspaniały architektonicznie i pięknie wkomponowany w krajobraz, zabytkowy zespół sanktuarium w Hebdowie, został odrestaurowany.

W dniu 5 września 2011 r. odbyło się uroczyste otwarcie i poświęcenie gotycko-barokowego ponorbertańskiego założenia klasztornego w Hebdowie. Uroczystość rozpoczęła Msza św. w kościele pw. Wniebowzięcia NMP sprawowana przez J. E. Ks. Biskupa Kazimierza Ryczana. Ordynariusz Diecezji Kieleckiej poświęcił odnowiony klasztor w Hebdowie, drugi – po tynieckim – najstarszy tego typu obiekt w Małopolsce. Za 17,5 miliona złotych zabytek nie tylko udało się wyremontować, ale też dostosować do zupełnie nowych funkcji. Powstało centrum „Wiara i Kultura” z salami wykładowymi, hotel z 27 pokojami, restauracja, muzeum. O. Józef Matras, prowincjał Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów, która od 1949 roku włada obiektem w Hebdowie powiedział „Dla hebdowskiego klasztoru nadchodzi dzisiaj nowa epoka. Jako Pijarzy mamy nadzieję, że klasztor stanie się jak dawniej centrum duchowym i kulturalnym regionu. Przyciągnie zwiedzających i pielgrzymów, stanie się atrakcją kulturalną dla mieszkańców i przybyszów z daleka. Będzie miejscem spotkań, pracy i odpoczynku”. Hebdowski klasztor czekał na renowację przez kilkadziesiąt lat. W dawnym refektarzu, jeszcze w 1978 r. znajdował się PGR-rowski magazyn nawozów sztucznych. Podczas uroczystości poprzedni prowincjał zakonu o. Józef Tarnawski powiedział „Nie było nas też stać na jego remont. Sytuacja zmieniła się po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Zakon postanowił skorzystać ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. W sprawę zaangażował się nieżyjący już były marszałek województwa małopolskiego Marek Nawara, który doskonale znał Hebdów choćby z racji organizowania tutaj Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego czy Dni Pielgrzyma”. Projekt pn. Kompleksowa konserwacja i przystosowanie do zwiedzania gotycko-barkowego ponorbertańskiego założenia klasztornego w Hebdowie” zrealizowany został ze środków Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Całkowita wartość projektu to 13 951 093zł. Współfinansowanie MRPO wyniosło 10 463 320 zł. Dotacja z Ministerstwa: 2 964 607 zł.

Początki klasztoru sięgają 1146 r. – wówczas sprowadzono do Hebdowa norbertanów, którzy kilka lat później wznieśli tu romański kościół. Do dziś w świątyni pw. Wniebowzięcia NMP można zobaczyć relikty romańskiej bazyliki. Wielką rozbudowę i przebudowę kościoła i klasztoru przeprowadzono w dobie baroku, w latach 1640–1727. 100 lat później władze zaboru rosyjskiego zlikwidowały klasztor, usuwając norbertanów. Obecnie gospodarują tu księża pijarzy. Czcią otacza się tu od wielu wieków figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, wykonaną w drewnie lipowym w XIV w. Posąg ten umieszczony jest w specjalnej niszy nad głównym ołtarzem. Wśród wotów, złożonych u stop Maryi, znajdują się m.in. ofiarowane w 2004 r. przez papieża Jana Pawła II biała piuska oraz papieski różaniec. W trakcie realizacji projektu „Kompleksowa konserwacja i przystosowanie do zwiedzania gotycko-barkowego ponorbertańskiego założenia klasztornego w Hebdowie”  w pomieszczeniu przeznaczonym na recepcję dokonano odkrycia renesansowej polichromii przedstawiającej plan miasta (prawdopodobnie Sandomierza) oraz twarze zakonników, być może opatów, w tondach. Planuje się ekspozycję polichromii poprzez transfer na inne miejsce bądź zastosowanie szklanej podłogi umożliwiającej oglądanie zachowanych dekoracji.